Teatr Prób Miniatura - Recenzje

Poniższe uwagi odnoszą się do ogólnej prezentacji przedstawienia i nie mają na celu oceny wykonania przez indywidualnych aktorów.

Wiele niedoskonałości można usprawiedliwić brakiem odpowiedniego zaplecza technicznego oraz warunkami w jakich wykonawcy – z braku wyboru – musieli pracować. Lecz moim celem jest pokazanie, jak przedstawienie było postrzegane z widowni. Niezależnie od środków dostępnych kierownictwu artystycznemu zespołu.

1.      Tematyka

Za poważna. 

Zbyt religijna.

Dobra do kościoła lub dla kółka różańcowego.

Dla jakiego grona odbiorców zamierzona? 

Chybiona?

2.      Wykonanie

Generalnie na dobrym poziomie

Drobne – choć bardzo nieliczne - przejęzyczenia i pomyłki przy czytaniu poezji są bardzo zauważalne, jako że zakłócają one naturalny rytm.

Skutkiem czytani poezji jest ograniczenie kontaktu wzrokowego pomiędzy aktorem i widownią. Widz odnosi wrażenie, że aktor jest bardziej zainteresowany swoją kartką z tekstem, niż widownią. Recytacja jest zdecydowanie lepszą opcją.

Brak ekspresji na twarzach wykonawców oraz akcentów wizualnych i motorycznych zaowocował monotonią.

Absolutnie nieprofesjonalnie wyglądają szepty na ucho pomiędzy wykonawcami, w czasie gdy ich koleżanka/kolega recytuje swoją kwestię. Czas na przygotowanie był przed spektaklem.

Z uwagi na doskonałą realizację dźwięku byłoby to fantastyczne wykonanie w formie audycji radiowej. 

3.      Scenografia

Pomysł ze stołem bardzo niefortunny. Stół zadziałał jako naturalna bariera pomiędzy aktorami a widownią. Dokonał podziału na: „my i oni”.

Walnie przyczynił się do monotonii, ograniczając aktorom „przestrzeń życiową”.

Gdyby zamiast jednego, długiego, stołu użyć dwóch lub nawet trzech małych stolików rozstawionych w pewnym artystycznym nieładzie, efekt byłby o wiele ciekawszy. Ta opcja stwarza równocześnie okazję (lub pretekst) do wprowadzenia swego rodzaju „akcji” na estradzie.

Sprzęt elektroniczny wraz z operatorem dźwięku powinien być ukryty przed widownią za jakimś parawanem. 

4.      Dźwięk

Zważywszy bardzo oszczędne środki techniczne realizacja dźwięku była doskonała.

Zbyt krótka przerwa pomiędzy pierwszym i drugim utworem muzycznym spowodowała jedyny „zgrzyt” zaraz na początku spektaklu.

Dla zwiększenia dynamiki przedstawienia dobrze byłoby zrezygnować z aktualnej formuły: muzyka – stop – poezja – stop –muzyka ..., którą można zastąpić formułą: muzyka – 3 sekundy wyciszania muzyki w czasie których można rozpocząć recytację – muzyka z wyciszenia przed zakończeniem recytacji. Recytacja na tle dobrze dobranej muzyki również dodałaby przedstawieniu dodatkowego wymiaru.

Sugestia: rozważyć użycie miksera dźwięku. 

Andrzej Grocholski

5 kwietnia 2014

Jako swoistą formę rekolekcji wielkopostnych Teatr Prób Miniatura imienia Jerzego Szaniawskiego w Melbourne przygotował serię spotkań poetycko- muzycznych z polską poezją paschalną XX wieku p.t. "Wieczernik Polski XX w.".

Inspiracją do tych spotkań było opracowane przez członków teatru i nadane rok temu na falach radia 3ZZZ słuchowisko o tej samej tematyce zatytułowane "Wieczernik polski XXI w." Słuchowisko to nie tylko znalazło bardzo szeroki i pozytywny oddźwięk wśród słuchaczy, ale także, wraz słuchowiskiem „Tylko miłośc się liczy” na podstwie poezji ks. Jana Twardowskiego przygotowanym w ubiegłym roku przez Teatr „Miniatura”, otrzymało pierwszą nagrodę w kategorii programy radiowe na VIII Polonijnym Festiwalu Multimedialnym „Polskie Ojczyzny 2013” w Częstochowie.

Odpowiadając na wyraźne zapotrzebowanie na tego typu wydarzenia kulturalne, Teatr "Miniatura" opracował wybór wierszy o tematyce paschalnej autorstwa najświetniejszych poetów XX wieku, poczynając od Marii Konopnickiej i Stanisława Korab-Brzozowskiego, poprzez Romana Brandstaettera, Jana Lechonia, Stanisława Grochowiaka, Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego do Ernesta Brylla i Ks. Jana Twardowskiego. Wymieniam tu tylko najbardziej znanych, bo cała lista bylaby zbyt długa. Co nie znaczy, że inne wiersze były gorsze lub mniej chwytające za serce. Jako to wiersz Leokadii Ogrodnik „Ocaleni” opisujący Wielkanoc na Syberii, który, w przejmującym wykonaniu Marii Bukowskiej, wywołał łzy spływające po policzkach (domyślam się, że) osób, które takie Wielkanoce pamiętają z własnego doświadczenia. Niezapomniane przeżycie!

Zdecydowanie największe, ale nie jedyne. Bo nie sposób wręcz nie wspomnieć ściskającego za serce obrazu trzech Marii idących w poszkiwaniu Jezusa, namalowanego przez Krystynę Mrozik w jej interpretacji wiersza Stanisława Grochowiaka „Pieśń Wielkanocna”. Ani wstrząsającego sumieniami publiczności wiersza Ernesta Brylla „Jezus po raz trzeci upada” w wykonaniu Jerzego Krysiaka. I nie mniej pobudzającego do myślenia wiersza Jana Lechonia "Spowiedź wielkanocna" tak sugestywnie powiedzianego przez Elżbietę Romanowską, że niektórzy widzowie ze zrozumieniem kiwali głowami. A także obrazy ostatniej nocy na Górze Oliwnej i spotkania nad jeziorem tak prosto i po ludzku przedstawione przez Andrzeja Doreckiego w wierszach Romana Brandstaettera "Getsemani" i Ernesta Brylla "Nad jeziorem".

No i trzy panie: Marzena Solnicka i Urszula Ryniuk tak pięknie, z kobiecym ciepłem i słodyczą oddające ducha Wielkanocy w wierszach Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego „Pieśń paschalna”, i Małogrzaty Nawrockiej „Niedziela Palmowa” oraz Anna Syrek wzbudzająca wzruszenie na twarzach i łzy w oczach widzów wierszami Ks. Jana Twardowskiego „Wielkanocny pacierz” i „Baranku Wielkanocny”.

Aktorzy aktorami, ale nie możemy pominąć milczeniem pana Michała Kempistego który, jako prowadzący spotkania, z punktu ujął swym wdziękiem, bezpretensjonalnością i bezpośredniością całą bez wyjątku publiczność. A zadanie miał trudne, bo prócz prowadzenia spotkań był odpowiedzialny za operowanie aparaturą dźwiękową zapewniając podkład muzyczny, który stanowiły fragmenty "Pasji wg św. Łukasza" Krzysztofa Pendereckiego.

Obawiam się, że osoby, które widziały poszczególne spektakle mogą być zaskoczone, że nie przypominają sobie niektórych ze wspomnianych przeze mnie aktorów czy utworów. Śpieszę z wyjaśnieniem, że teatr "Miniatura" zorganizował cztery spotkania: w Sanktuarium Miłosierdzia Bożego w Keysborough, w Ośrodku Polskim "Syrena" w Rowville, w Klubie Polskim w Albion i w Sanktuarium Maryjnym w Essendon. Spektakle były generalnie oparte na tym samy scenariuszu, ale adaptowanym i uzupełnianym w zależności od dostępności aktorów i okoliczności, jako to na przykład dodatkowe wiersze na Niedzielę Palmową. Nad tą stroną widowisk czuwał pan Mirosław Kuszner, znany doskonale słuchaczom rozgłośni polskiej radia 3ZZZ, autor scenariuszy i reżyser "Wieczermika Polskiego XXIw" i "Wieczermika Polskiego XXw". A tym z widzów, którzy byli wzruszeni bądź poruszeni interpretacją wierszy przez aktorów przypominam, że mogli w tym widzieć rękę mistrza, jakim jest pan Stefan Mrowiński, dyrektor artystyczny teatru "Miniatura", który zapewnił konsultację artystyczną przy przygotowaniu całego przedsięwzięcia.

Mamy nadzieję, że teatr "Miniatura" będzie kontynuował tę piękną tradycję podsuwania strawy duchowej naszej społeczności.

Czesław Miłosz – „Cały z Adama Mickiewicza”

Tę oto myśl przewodnią wyeksponował reżyser pan Stefan Mrowiński w Spotkaniu Poetycko-muzycznym, które miało miejsce 02/10/1011 roku w „Virtuoso Lounge” przy 6 Gramatan Street w Beaumaris.

Działający na terenie Melbourne od 2010 roku polski teatr – Teatr Prób „Miniatura” im. Jerzego Szaniawskiego powstał dzięki panu Stefanowi Mrowińskiemu i grupie pasjonatów zafascynowanych pięknem polskiego słowa. I właśnie ci entuzjaści: Stefan Mrowiński, Krystyna Mrozik, Jolanta Supel, Krystyna Wierucka, Andrzej Dorecki, Konrad Dorecki, Stanisław Jakubicki, Jerzy Krysiak, Mirosław Kuszner, Waldemar Mróz i Jerzy Wierucki zaprezentowali publiczności życie i twórczość Czesława Miłosza.

Ekspresyjność spektaklu uwydatniona została poprzez trafnie wkomponowane przez reżysera utwory muzyczne. I tak Konrad Dorecki zainaugurował wieczór utworem J. S. Bacha – Fuga C-Moll, skąd tony pełne powagi i zadumy wprowadziły słuchaczy w nastrój nad sensem nie przmijania w czasie. Recytacja „Pieśni” z tomu „Trzy zimy” w wykonaniu pań oraz śpiew „Pieśni pasterskiej” kojarzą się nam ze słynnymi utworami Mickiewicza z okresu Romantyzmu.

Język poetycki Czesława Miłosza jest zabarwiony wieloma zwrotami z utworów Mickiewicza. „Wyznanie liryczne” (fragment prozy prezentowanej przez pana Kusznera) czy „Piosenka”, „Zapomnij” śpiewane przez Jacka Telusa i Stanisława Sojkę – to świat ogromnej wrażliwości. W odsłonie drugiej usłyszeliśmy również „Kołysankę” w wykonaniu pani Mrozik. Podobnie jak w utworach Romantyzmu Miłosz wykorzystał elementy baśniowe. Reżyser spektaklu konsekwentnie, z właściwą sobie erudycją wprowadzał nas w nastrój ballad i romansów Adama Mickiewicza. Usłyszeliśmy głos samego Czesława Miłosza (nagranie archiwalne), który przeczytał balladę „Rybka”. Adam Mickiewicz posługując się ludową mądrością: każde zło musi być ukarane, opisał dramat dziewczyny uwiedzionej przez panicza. Krysia z rozpaczy zamienia się w rusałkę, dziecięciem jej zaopiekował się stary sługa ze dworu. Ale zły panicz pewnego wieczoru podczas przechadzki nad jeziorem zostaje zamieniony w kamień.

Konsekwencja reżysera wiodąca do ukazania Czesława Miłosza jako obrońcy prostego człowieka została wyeksponowana w „Piosence” zaśpiewanej przez J. Telusa. Utwór ten został wydany na emigracji, a słowa: pamiętaj, skrzywdziłeś prostego człowieka – miały swoją siłę emocji.

Wiele razy w ciągu wieczoru słyszeliśmy utwory o ojczyźnie – zarówno „Przeczucie Apokalipsy” (utwór wydany w 1935 roku) – to niepokój poety o losy kraju. Jako wieszcz przeczuwa tragedię narodu polskiego.

Zakończenie prowadzone przez reżysera spektaklu było punktem kulminacyjnym wieczoru. Kiedy usłyszeliśmy słowa „Hymnu” (recytacja – Stanisław Jakubicki) a potem dźwięki „Poloneza 1911” który skomponował sam Konrad w hołdzie dla Czesława Miłosza – po prostu wstaliśmy.

Dlatego też w imeniu wszystkich obecnych na spektaklu (kilkadziesiąt osób) składam serdeczne podziękowanie za niezapomnianą ucztę duchową dla Reżysera oraz Zespołu aktorskiego.

Wieczór poświęcony twórczości Czesława Miłosza był szczególnie ważnym wydarzeniem. Dlaczego? Jak wiemy, życie poety i pisarza jest kroniką minionego stulecia. Urodzony 30 czerwca 1911 roku w Szetejniach (koło Kowna), już jako kilkuletni chłopiec przeżywał rosyjską rewolucję, czasy w Polsce niepodległej, czas spełnionej Apokalipsy: okupacja, Holocaust, emigracje. Wszystkie wydarzenia znalazły miejsce w jego twórczości. Toteż w roku 1980 został laureatem Nagrody NOBLA.

Podczas jej wręczania powiedział: „Jestem częścią polskiej literatury... Reprezentować taką literaturę, znaczy czuć się pokornym wobec świadectw miłości i poświęcenia zostawionych przez tych, którzy już nie żyją... Oni prowadzili moją rękę i ich niewidzialna obecność podtrzymywała mnie w trudnych chwilach...”

„Gdy 27 sierpnia 2004 roku kondukt żałobny odprowadzał zmarłego pisarza do Krypty Zasłużonych na krakowskiej Skałce, każdy, przytomny tej chwili, zdawał sobie sprawę, że odchodził człowiek, którego znaczenie porównywano do roli Adama Mickiewicza.” („Rodzinna Europa” i „Biografia” – A. Franaszek)

Barbara Dudkowska

Sprawozdanie z występów na PolArcie w Brisbane

Drodzy członkowie Teatru

Większość z Was o tym wie, ale pewnie nie do wszystkich dotarło, że nasz teatr był w końcu reprezentowany na PolArcie 2018. Jak pamiętacie, początkowo zrezygnowaliśmy z wyjazdu, ponieważ dla części członków był on niedostępny z powodów finansowych, a inni mieli bardzo ważne plany życiowe na ten okres. Ale kiedy niedługo przed imprezą przyszło ponowne zaproszenie stwierdziliśmy, że to może być ostatnia okazja pokazania się poza Melbourne i że nie wolno nam jej zmarnować. Oczywiście wszystkie koszty musieliśmy pokryć z własnej kieszeni. Zadaliśmy pytanie wszystkim aktorom: kto może i chce i udało nam się zebrać zespół w składzie: Jola Supel, Michał Kempisty i małżeństwo Romanowscy. Jola, która towarzyszy Markowi Ravskiemu w jego tournée po Australii, miała tam i tak być w tym czasie, a nasza pozostała trójka stwierdziła, że koszt biletów Jetstarem, nawet z nadaniem na bagaż jednej walizki z kostiumami, jakoś przełkniemy, zaś mieszkanie załatwiłam za punkty Flybuys, których jestem zapaloną zbieraczką. Dostał nam się bardzo sympatyczny apartament, za rogiem od klubu w którym występowaliśmy.

Pojechaliśmy na 4 doby (przylecieliśmy 30 grudnia wieczorem, wylecieliśmy 3 stycznia po południu), bo na więcej nas stać nie było ani finansowo, ani czasowo. Dobre i 4 dni. Nie był to pobyt wypoczynkowy, o nie. Natychmiast pierwszego dnia po przylocie, nie bacząc na upał, mieliśmy kilkugodzinna próbę, która odbyła się w domu gdzie stanęli Jola i Marek. Gospodarze, przecudowni ludzie, aby nam nie przeszkadzać, zanurzyli się po szyje w basenie, a my na patio do roboty.

Próbie czynnie przyglądał się Marek. Czynnie, bo miał sporo uwag co do tego co robimy i jak mówimy. Słuchaliśmy pilnie, boć to przecież zawodowiec estradowy i to dobry. Mało tego, nie tylko że przyłączył się do naszego programu z kilkoma swoimi piosenkami, ale jeszcze wspaniałomyślnie zaproponował, że poprowadzi konferansjerkę. Do tego tematu jeszcze wrócę.

Te piosenki wspomogły nas niesamowicie. Nie tylko, że zapewniły nam oprawę muzyczną (rozpoczęcie, zakończenie i 2 w trakcie, jedna przy okazji bardzo się przydała jako przerywnik na zmianę o kostiumów, do drugiej jeszcze wrócę), ale również dodały nam nieco materiału.

Nasz występ był składanką numerów z „Uśmiechnij się” i „Uśmiechnij się 2”. Powiedzmy sobie szczerze: ile w tym było pozycji wykonywanych wyłącznie przez Jolę, Michała i pp. Romanowskich?

Najlepiej w tej statystyce prezentowało się oczywiście stadło: „Małżeństwo i szosa” (przerobiliśmy na odwrót; to ja prowadziłam, a on dogadywał), „Majewski”, „Wszystko o mężczyźnie” (tekst córki powiedział ojciec), „Ślusarz”. Prócz tego Tomek z Michałem w „Mistyce finansów” i z Jolą w „Kobiecie u lekarza”, Jola z Michałem w „Tajnikach techniki dentystycznej”, solo w „Rozwiedzionej przed sądem” i Michał w piosence „Kobiety trzymać trzeba krótko” (którą w końcu recytował, bo podkład muzyczny zostawił w Melbourne, ale muszę przyznać, wypadł fantastycznie), do tego trochę aforyzmów. Nadal nieco mało. Wiec Michał przygotował jeszcze wiersz Załuckiego „Rozwód po polsku”, a Jola „Mścicielkę”, też Załuckiego. Prócz tego Jola podjęła się partnerowania mi w skeczu Grodzieńskiej „W restauracji” w roli oryginalnie granej przez Marię. Do tego 4 piosenki Marka i zrobił się godzinny program. Ułożyłam to w takiej kolejności, żeby się jedno z drugim jakoś wiązało, a jednocześnie żeby dać aktorom czas na zmianę kostiumów i mieliśmy nadzieję, że będzie dobrze.

Poszliśmy obejrzeć salę i scenę. Przy samym wejściu miła niespodzianka, szczególnie dla naszych panów: plakat informujący o naszym występie, który załączam. Dalej nieco gorzej, choć nie tak znowu źle. Salka nieduża, na nieco ponad 100 osób. Fajnie, jak przyjdzie tyle, to będzie pełno ludzi. Było. Ale nie uprzedzajmy faktów. Dodam tylko, że doskonała akustyka i świetne nagłośnienie zapewnione przez organizatorów. Nb. myślę, że pamiętacie iż w obu wystawieniach „Uśmiechnij się” obsługę sceny zapewniał Tony, który nie rozumiał słowa po polsku i jak świetnie dawał sobie radę. Teraz operatorem konsoli, do którego obowiązków należało m.in. puszczanie podkładów muzycznych, był anglojęzczny chłopak. Trochę nam skóra cierpła, ale dał sobie radę bezbłędnie.

Scena wielkości tej w Rowville. Tyle, że ani garderoby, nawet takiej za kulisami jak w Albion, ani pomieszczenia na rekwizyty nie ma. Za to jest przejście za sceną, tak jak w Rowville, a w dodatku nawet większe. No to tam ładujemy cały chłam, dali nam nawet lustro, i cóż nam więcej trzeba? Bardzo w tym temacie polecam lekturę „Ze wspomnień chałturzystki” Stefanii Grodzieńskiej (egzemplarz posiadam). Artysta estradowy musi mieć zdolność adaptacji większą niż kameleon, gonna i bakteria razem wzięte. Jedyny problem był, że musieliśmy się poruszać jak ważki nad powierzchnią wody, żeby się nikt na widowni nie zorientował, że tam za tą zasłoną coś się dzieje. Udało się. W każdym razie żadnych komentarzy na ten temat nie usłyszeliśmy.

Odbyliśmy dwugodzinną próbę generalną, przerwa na lunch i na scenę. Luuuudzie! Czegoś takiego w życiu nie doświadczyłam. Sala nabita po brzegi (przy jej pojemności nie taki znowu cud, ale wrażenie jest). Przyszli, to przyszli, bardzo miłe z ich strony. Ale co za publiczność przyszła! Oni chcieli się bawić i bawili się. Reagowali na każdy dowcip.

Pierwszy numer po otwierającej piosence Marka to „Małżeństwo i szosa”. Zaczynamy: Tomek: „Niepotrzebnie zaczęłaś hamować na śliskiej szosie” – śmiech Ja: „Zaczęłam hamować gdy złapałeś za kierownicę” – śmiech i brawa I tak przez cały spektakl. Mało tego, Jola i Michał dostali brawa na samo wejście do „Rozwiedzionej przed sądem” i „Rozwodu po polsku”. Kiedy później oglądaliśmy nagranie które zrobił Michał ustawiając swój aparat fotograficzny na statywie, to miałam wrażenie, że to sitcom. No więc możecie sobie wyobrazić, jak się nam przy takim odbiorze grało. Skrzydła wyrastały u ramion.

Drugim powodem naszego sukcesu był bez wątpienia udział Marka. On umie porwać publiczność. Refren do „Ballady o jednej Wiśniewskiej” śpiewała z nim cała sala. Jego konferansjerka wywoływała śmiechy nie mniejsze, niż nasze występy. Chojnie rzucał perełki dowcipu, a że nie rzucał ich przed wieprze, tym większe wrażenie robiły. Ponadto wystąpił w skeczu „W restauracji” jako kelner (scenka mimiczna, nagrodzona śmiechem), no i…. Jak zapewne pamiętacie skecz „Tajniki techniki dentystycznej” rozgrywa się w foyer teatru, w oczekiwaniu na rozpoczęcie spektaklu, w którym występuje śpiewaczka, klientka jednego z bohaterów, technika dentystycznego, który wstawił jej wspaniałą sztuczną szczękę i która teraz należność za usługę uiszcza biletami na swoje występy. W oryginalnym wystawieniu na scenie był plakat z „Carmen”, którego nam ze swych zbiorów użyczył dyrektor artystyczny Melbourne Opera, a aktorzy trzymali w rękach prawdziwe programy ze spektaklu w wykonaniu tejże opery. Plakat oddaliśmy, o ponowne wypożyczenie nie śmieliśmy prosić. Co robić? Artysta estradowy musi mieć zdolność adaptacji większą niż kameleon, gonna i bakteria razem wzięte. Śpiewaczkę zmieniliśmy na śpiewaka, na scenie umieściliśmy jeden z plakatów Marka (w załączeniu), aktorom jako rekwizyty daliśmy własnej roboty atrapy programów z reprodukcją plakatu na pierwszej stronie i już nikt nie miał wątpliwości na czyj koncert idą Jola z Michałem. Oczywiście jako następny numer w programie była piosenka w wykonaniu tegoż artysty. Wyszedł na scenę, w uśmiechu zaprezentował garnitur własnych zębów, ten sam co na plakacie, śmiech, brawa. Nb Marek miał swój własny koncert w godzinę po występie z nami, w tej samej sali i przed tą samą publicznością, nikt nie poszedł do domu, wręcz odwrotnie. Artysta bisował dwukrotnie, trzeci raz nie mógł, bo nie był przygotowany w sprawie podkładu.

Słuchajcie, warto było, warto było, warto było!!!

No a co jeszcze robiliśmy poza tym?

W Nowy Rok Michał pojechał, czy też poszedł do katedry św. Stefana na koncert kolęd poprzedzający Mszę Świętą. A wieczorem we dwoje (Romanowski czuł się nieco osłabiony po Sylwestrze) pojechaliśmy na występ kabaretu Vis-a-Vis z Sydney. Następnego dnia oni (też czwórka) przyszli na nasz występ i szybko ustaliliśmy, że musimy przygotować wspólny program do wystawienia w Sydney i w Melbourne. A po drodze można zawadzić o Canberrę, a jak sił starczy, to z Melbourne pojechać dalej do Adelaidy.

W poprzednim paragrafie wspomniałam o Sylwestrze. Oczywiście nie spędziliśmy go w łóżkach. Bawiliśmy się w Polskim Klubie w Dara i bawiliśmy się doskonale. Znów w dużej mierze dzięki Markowi Ravskiemu, który wziął na siebie rolę śpiewającego wodzireja. Ten człowiek ma tysiąc talentów.

No i przyszedł czas powrotu do domu. Dzięki temu, że mieszkaliśmy blisko polskiego klubu w Milton (tego, gdzie występowaliśmy), udało nam się jeszcze zobaczyć inny program kabaretu Vis-aVis przygotowany w hołdzie Staszkowi Wielankowi. Zrobili go we współpracy z zespołem tanecznym Lajkonik z Sydney. Wspaniały spektakl. Myśę, że powinniśmy postarać się nawiązać podobną współpracę z którymś z melbourneńskich zespołów. Słuchajcie, jestem na 100% przekonana, że nasz wyjazd do Brisbane był wart i poniesionego wysiłku (próby to my robiliśmy jeszcze w Melbourne) i pieniędzy. Nasz teatr zaprezentował się doskonale, a ponadto zobaczyliśmy co robią inni i nawiązaliśmy bardzo interesującą współpracę. A to się liczy.

O czym z dumą i radością donoszę

Elżbieta Romanowska

Spektakl "Koniec i początek" w wykonaniu Teatru Prób Miniatura w Melbourne

Ogromnym sukcesem zakończyło się zapowiadane wcześniej widowisko p.t. "Koniec i początek", wystawione w Clayton Community Centre w dniach 23 i 24 listopada b.r. Publiczność owacjami na stojąco podziękowała aktorom tego spektaklu za przeżycie teatralne dużego formatu.

Sztuka oparta jest na życiu i twórczości Wisławy Szymborskiej, poetki, laureatki nagrody Nobla w dziedzinie literatury w 1996 r. Jest to spektakl autorski Stefana Mrowińskiego, twórcy scenariusza i reżysera tego wydarzenia scenicznego w Melbourne w kreacji Teatru Prób Miniatura im. Jerzego Szaniawskiego.

70 rocznica Związku Polaków w Melbourne

19-go października 2019 roku, Związek Polaków w Melbourne obchodził uroczyście 70-tą rocznicę powstania Związku. Obchody miały miejsce w siedzibie Związku, na Polanie w Healesville i zgromadziły liczną grupę członków Związku i sympatyków Polany. ZPwM został założony w 1949 roku przez pierwszych Polaków przybyłych do Australii po drugiej wojnie światowej. Polonia ta składała się w większości z żołnierzy, którzy walczyli o wolną Polskę na wszystkich frontach świata. I już w 1949 roku, zaledwie w niecałe 4 lata od zakończenia wojny, utworzyli pierwszą polską organizację w Wiktorii czyli Związek Polaków w Wiktorii.

Ponieważ zaczęły powstawać nowe polskie związki i organizacje w Wiktorii, postanowiono po paru latach zmienić nazwę na Związek Polaków w Melbourne.

A Polana w Healesville nie przez przypadek została wybrana na miejsce uroczystych obchodów 70-lecia Związku. Albowiem w 1960 roku trzech jego członków (Panowie Władysław Czarkowski, Adam Gruszka i Henryk Pieńkoś) nabyli ten teren , który po kilku latach sprzedali po kosztach Związkowi z przeznaczeniem na siedzibę obozów letnich dla polonijnej młodzieży. I do dziś służy ona w tym charakterze kolejnemu pokoleniu.

Uroczystość zaszczycili swoją obecnością: Zastępca Prezesa Federacji Polskich Organizacji w Wiktorii Pani Elżbieta Dziedzic, Dyrektor Polskiego Biura Opieki Polcare pani Bożena Iwanowska, ksiądz Wiesław Słowik OAM, Manager Stowarzyszenia Polaków Wschodnich Dzielnic Dom Polski Syrena pan Zygmunt Bieliński OAM, Vice-prezes Domu Polskiego Syrena pani Teresa Koronczewska, Prezes Domu Polskiego w Albion pan Jan Kutypa z małżonką i, przede wszystkim, jedna z pierwszych działaczek ZPwM, pani Zdzisława Wasylkowska .

Niestety, ze względu na nagłą niedyspozycję, w ostatniej chwili swój udział w obchodach odwołał Honorowy Konsul Rzeczpospolitej Polskiej dr. Zbigniew Łuk – Kozika OAM. Nie mogła być również obecna Konsul Rzeczpospolitej Polskiej, pani Monika Kańczyk, która natomiast przesłała list z gratulacjami i życzeniami pomyślności na przyszłość.

Nadszedł również list z gratulacjami i wyrazami uznania za długą, wytrwałą i różnorodną działalność i z życzeniami dalszych, nieprzerwanych lat działalności i sukcesów od Rady Naczelnej Polonii Australijskiej, podpisany przez prezesa tej organizacji, panią Małgorzatę Kwiatkowską.

Wszystkich zgromadzonych powitała pani Prezes Związku Polaków w Melbourne Zofia Dublaszewska, która w swoim przemówieniu streściła historię powstania Związku oraz opowiedziała o jego działalności i planach na przyszłość.

Następnie głos zabrali: Zastępca Prezesa Federacji Polskich Organizacji w Wiktorii Pani Elżbieta Dziedzic, ksiądz Wiesław Słowik OAM, Manager Stowarzyszenia Polaków Wschodnich Dzielnic Dom Polski Syrena pan Zygmunt Bieliński OAM oraz nestorka ZPwM pani Zdzisława Wasylkowska. Wspomnienia, słowa uznania za działalność, życzenia dalszych sukcesów, wszystkie wyrażone w ciepłych i płynących prosto z serca słowach. Później odczytano listy z gratulacjami z konsulatu RP i od Rady Naczelnej Polonii Australijskiej.

Pani Bożena Iwanowska wręczyła w imieniu Federacji Polskich Organizacji w Wiktorii Dyplom Uznania za wieloletni wkład w podtrzymywanie polskości na Antypodach oraz w pielęgnowanie tradycji i kultury polskiej w Australii.

Miłą niespodzianką było złożenie przez Stowarzyszenie Polaków Wschodnich Dzielnic darowizny w wysokości $1000 na rzecz Polany. Prezent urodzinowy bardzo na czasie i przyjęty z radością, jako że Polana nadal ma więcej potrzeb niż dochodów i bardzo liczy na polonijnych (i nie tylko) darczyńców.

Po zakończeniu części oficjalnej nastąpiła część artystyczna. Teatr Prób Miniatura wystąpił ze specjalnie na ten dzień przygotowanym programem. Coś ze starego kraju, coś bardziej współczesnego z naszego melbourneńskiego podwórka, coś sentymentalnego i coś wesołego. A przede wszystkim utwory Andrzeja Gawrońskiego. Bo przecież takie rocznicowe obchody nie mogły się odbyć bez przypomnienia twórczości najwybitniejszego naszego polonijnego satyryka i stanowiły najlepszą okazję dla oddania hołdu Jego pamięci. „I am Polish, jam Polish jest i szlus”, jak śpiewali aktorzy na zakończenie.

Po uczcie duchowej nastąpiła uczta dla ciała, czyli obiad przygotowany przez wolontariuszy w kuchni. Czego tam nie było! Barszczyk czerwony z krokietami i to jakimi! Rosół z makaronem dokładnie taki jak jedliśmy w dzieciństwie. Rozpływająca się w ustach karkóweczka z kopytkami i zasmażaną kapustą... Niestety, nie spamiętałam wszystkiego. Ale pamiętam ciasta. Morze ciast. Przewspaniałych.

Niestety, pogoda nie dopisała. Nawet nie było zimno, ale co i rusz padały deszcze, wprawdzie przelotne, ale rzęsiste. W tych warunkach trudno było organizować ognisko i część gości pojechało do domu. Tylko dzieci, którym (jak to sami pamiętamy) nigdy nie jest zimno kiedy się dzieje coś fajnego, zasiadły wokół ogniska i piekły z uciechą kiełbaski. Dorośli schronili się pod dachem, gdzie wiedli długie Polaków rozmowy.

I co za niespodzianka! Wieczorem zjawił się Krzysztof Kaczmarek, który, nie bacząc na odległość i zmęczenie po spektaklu w Albion, zawitał na Polanie ze swoją żoną Beatą. I zabawiał zebranych do północy.

Kiedy przymknę oczy, to wyobrażam sobie Polanę za 50 lat. W stołówce (oczywiście trzykrotnie zmodernizowanej) siedzą dzisiejsze dzieci (te, które teraz pieką kiełbaski) i popijają grzańca, przepis na który znalazł ktoś w starym kalendarzu po babci. A przy ognisku siedzą ich wnuczęta i pieką Polish sausages na patykach.

Czego z całego serca Związkowi Polaków w Melbourne i Polanie życzę.

Elżbieta Romanowska

„Listy śpiewające”

Tematem czerwcowego spotkania Koła Literackiego była twórczość Agnieszki Osieckiej. Nie mogę sobie wyobrazić nikogo, komu nie byłaby znana jej poezja, chociażby w postaci tekstów do piosenek. Osiecka była także dziennikarką, pisarką, reżyserem. Powiadają, że w swych wierszach pomieściła cały świat.

O przygotowanie i prowadzenie tego spotkania poproszono Stefana Mrowińskiego (m.in. autora tekstów piosenek, reżysera i dramaturga). „Listy śpiewające” – taki tytuł miał ten świetny, pełen anegdot, program zrealizowany z udziałem aktorów Teatru Prób ‘Miniatura’ im. Jerzego Szaniawskiego – Małgorzaty i Jerzego Krysiak, Krystyny Mrozik, Krystyny i Jerzego Wieruckich oraz Belindy. Czytane przez nich utwory, różne w nastroju i stylu, ilustrowały drogę życiową autorki, tło społeczne i historyczne jej twórczości.

Organizatorzy nie spodziewali się tak wielkiego zainteresowania spotkaniem, wobec czego nie tylko sala biesiadna, ale cała gościnna restauracja ‘Kluska’ była zapełniona do ostatniego centymentra. Postanowiono więc powtórzyć spotkanie w obszerniejszym pomieszczeniu salonu ‘Virtuoso Lounge’, gdzie o Agnieszce Osieckiej można będzie jeszcze raz posłuchać 17 lipca. Będzie to powtórzenie, jednak z pewnymi zmianami. Dojdzie para aktorów i warunki techniczne będą zupełnie odmienne.

Chciałabym jeszcze zacytować fragment z książki Agnieszki Osieckiej ‘Rozmowy w tańcu’: „...ja w sumie ciągle się ‘pocieszam’, ja tak piszę, jakbym ludzi głaskała po głowie. Jakbym sama siebie głaskała po głowie.”

Hanna Nagórska

Listy śpiewające II

Powtórka spotkania poświęconego Agnieszce Osieckiej – ‘Listy śpiewające’ cieszyła się dużym powodzeniem. Znów tłumno. Dostawianie krzeseł. Na szczęście salon Virtuoso Lounge pomieścił wygodnie wszystkich.

W imieniu ‘Virtuoso Lounge’ i teatru Prób ‘Miniatura’ im. Jerzego Szaniawskiego gości powitał gospodarz salonu - Andrzej Dorecki.

Program przygotował Stefan Mrowiński, wiersze i teksty piosenek czytali aktorzy teatru Prób Miniatura im. Jerzego Szaniawskiego. Ilustrację stanowiły piosenki autorstwa Agnieszki Osieckiej. Z wielką kulturą potraktowany był życiorys poetki. Przedstawione zostały tylko te wydarzenia z jej życia, które zaważyły bezpośrednio na jej twórczości.

Stefan Mrowiński przedstawił piękny obraz Osieckiej na tle trudnej epoki. On sam jest także z tego pokolenia. Stalinizm, terror, a potem odwilż i płonne nadzieje. Przedstawicielami pokolenia dorastającego w ‘odwilży’ byli także Komeda – Polański – Chłasko. Było to pokolenie marzeń i iluzji, że socjalizm może mieć ludzką twarz. Ich młodość przypadła w czasie, kiedy gra w brydża, jazz i tak zwane bikiniarstwo były tępione jako elementy wrogie Polsce Ludowej.

Dzięki swojej pracy był Stefan częścią środowiska artystycznego, mógł więc ozdobić swój program o Osieckiej anegdotami i ciekawostkami. Dowiedziałam się na przykład, że piosenka ‘Okularnicy’ mówiła o zupełnie innej sumie zarobków absolwentów uczelni. W oryginalnym tekście jest: „tysiąc dwieście... w wielkim mieście”. Cenzura ingerowała i tekst musiał być zmieniony na „koniec z końcem...dwa tysiące”.

Agnieszka była wszechstronnie utalentowana. W wieku 16 lat zdała maturę w szkole im. Marii Curie-Skłodowskiej. Była wysportowana.Brała udział w maratonach pływackich Wilanów – Warszawa. Znała kilka języków. Prócz tekstów do piosenek i poezji, pisała powieści i sztuki teatralne.Prowadziła pamiętniki. Jest w nich zapisane całe jej życie. Na życie Agnieszki jak sama mówiła, miało wpływ dwóch mężczyzn: ojciec i Stalin. Nie zwracała uwagi na mężczyzn, którzy się nią interesowali, mężczyzna musiał ją fascynować. Rok 1966 Opole – ‘Okularnicy’. Wiersz ‘Okularnicy’ czytała Małgorzata Krysiak.

W 1966 ślub z Wojciechem Frykowskim w Zakopanem. Wśród 150 gości większość stanowi elita aktorska. Drużbami byli Krzysztof Komeda i Bogumił Kobiela. Małżeństwo trwało tylko pół roku. Efektem było powstanie piosenki ‘Gorzko mi’ z muzyką Andrzeja Zielińskiego. Wkrótce odchodzą jeden po drugim przyjaciele: Cybulski, Kobiela, Komeda, Frykowski. W 1971 powstaje wiersz ‘Szpetni 40-letni. ‘Dwie szklaneczki wina’ – śpiewana przez Ludmiłę Jakubczak.

W 1972 roku STS wyjeżdża do Francji na Festiwal.Trzy miesiące trwała paryska przygoda z Andrzejem Jareckim.

Wiersz Andrzeja Jareckiego ‘Mnie nie jest wszystko jedno’ – wykonawca – Jerzy Krysiak Agnieszka Osiecka studiując w Łodzi mieszka w akademiku przy ulicy Kamiennej. Powstaje pierwszy przebój prawdziwy, nieśmiertelny, nawiązujący do Skamandrytów, Tuwima. Krystyna Wierucka czytała wiersz ‘Kochankowie z ulicy Kamiennej’, następnie piosenka w wykonaniu Sławy Przybylskiej.

Piosenka stała się ogromnie popularna. Po raz pierwszy Agnieszka przestaje być amatorką – staje się profesjonalistką.

Mało znany wiersz ‘Solo na kontrabasie’ czytała Krystyna Mrozik. Muszę przyznać, że nie znałam go wcześniej.

W 1981 stan wojenny – postawa Agnieszki conajmniej wieloznaczna, na którą ma wpływ lęk, że nie będzie drukowana.

Piosenka ‘Pijmy wino za kolegów’ z 1981 roku, z muzyką Krajewskiego, wykonanie Piotr Fronczewski. Piosenka stała się nowym hymnem pokolenia Solidarności. Piosenka ‘Nie żałuję’, z muzyką Seweryna Krajewskiego, w wykonaniu Edyty Geppert .

Sens mitu polskiej kobiety i jej drogi życiowej - ‘Polska madonna’ wiersz czytał Waldemar Mróz .

‘Ja nie odchodzę kiedy trzeba’, muzyka Andrzej Zieliński, wykonanie Ewa Błaszczyk . W 1995 Ewa Błaszczyk - pożegnanie

Wiersz ‘Piosenka o polskiej drodze’ – Jerzy Wierucki

Pytanie: ‘którędy do Polski’ - wciąż bardzo aktualne.

Choroba. Po operacji Agnieszka zaangażowała się w teatrze Atelier w Sopocie. Oddała wszystkie swoje siły temu teatrowi.

Usłyszeliśmy ostatnią piosenkę ‘Kiedy mnie już nie będzie’ z muzyką Seweryna Krajewskiego, w wykonaniu Magdy Umer.

Podziękowania: państwu Zofii, Andrzejowi i Konradowi Doreckim za gościnę, pani Joli Kowalskiej – Polibabki - za wspaniałe ciasta i nieocenioną pomoc przy kawie i herbacie, państwu Oli i Jarkowi Janczewskim z Europa Cake Shop za darowanie pączków, panu Zbigniewowi Ślifierzowi za obsługę fotograficzną, Teatrowi Prób „Miniatura” – konsultantowi artystycznemu Stefanowi Mrowińskiemu za przygotowanie i poprowadzenie programu, aktorom Stanisławowi Jakubickiemu, Jerzemu Krysiak, Małgorzacie Krysiak, Krystynie Mrozik, Waldemarowi Mrozowi, Jerzemu Wieruckiemu i Krystynie Wieruckiej za przekazanie treści i głębi uczuć wierszy

Andrzej Dorecki zaprosił wszystkich na koncert – 13 sierpnia. Wystąpi Anna Kijanowska z USA i Konrad Dorecki.

Jerzy Krysiak oznajmił przyjemną wiadomość o rejestracji Teatru. Teatr Prób „Miniatura” im. Jerzego Szaniawskiego istnieje więc oficjalnie jako organizacja życia kulturalnego Australii.

Listy śpiewające III

Powtórka spotkania poświęconego Agnieszce Osieckiej – ‘Listy śpiewające’ w opracowaniu Stefana Mrowińskiego – reżysera i opiekuna artystycznego Teatru Prób cieszyła się dużym powodzeniem.

Program przygotował Stefan Mrowiński, wiersze i teksty piosenek czytali aktorzy teatru Prób Miniatura im. Jerzego Szaniawskiego. Ilustrację stanowiły piosenki autorstwa Agnieszki Osieckiej. Z wielką kulturą potraktowany był życiorys poetki. Przedstawione zostały tylko te wydarzenia z jej życia, które zaważyły bezpośrednio na jej twórczości.

Stefan Mrowiński przedstawił piękny obraz Osieckiej na tle trudnej epoki. Stalinizm, terror, a potem odwilż i płonne nadzieje. Przedstawicielami pokolenia dorastającego w ‘odwilży’ byli także Komeda – Polański – Chłasko. Było to pokolenie marzeń i iluzji, że socjalizm może mieć ludzką twarz.

Agnieszka była wszechstronnie utalentowana. W wieku 16 lat zdała maturę w szkole im. Marii Curie-Skłodowskiej. Była wysportowana. Brała udział w maratonach pływackich Wilanów – Warszawa. Znała kilka języków. Prócz tekstów do piosenek i poezji, pisała powieści i sztuki teatralne.Prowadziła pamiętniki. Jest w nich zapisane całe jej życie. Na życie Agnieszki jak sama mówiła, miało wpływ dwóch mężczyzn: ojciec i Stalin.

Agnieszka Osiecka studiując w Łodzi, mieszka w akademiku przy ulicy Kamiennej. Powstaje pierwszy przebój prawdziwy, nieśmiertelny – ‘Kochankowie z ulicy Kamiennej’. Piosenka stała się ogromnie popularna. Po raz pierwszy Agnieszka przestaje być amatorką – staje się profesjonalistką.

Mało znany wiersz ‘Solo na kontrabasie’ czytała Krystyna Mrozik.

Piosenka ‘Pijmy wino za kolegów’ z 1981 roku, która stała się nowym hymnem pokolenia Solidarności, zaśpiewał Stanisław Jakubicki.

Debiutująca w Teatrze „Miniatura” Grażyna Krajewska była wykonawczynią piosenki „Mój pierwszy bal”.

Bożena Futa debiutowała w wierszu „Czerwony kapturek”

‘Polska madonna’ wiersz czytał Waldemar Mróz

Wiersz ‘Piosenka o polskiej drodze’ – Jerzy Wierucki. Pytanie: ‘którędy do Polski’ - wciąż bardzo aktualne.

Choroba. Po operacji Agnieszka zaangażowała się w teatrze Atelier w Sopocie. Oddała wszystkie swoje siły temu teatrowi.

Teatr spotkał się z bardzo serdecznym przyjęciem ze strony Ośrodka Rekreacyjno Sportowego w Albion. Członkowie zespołu wdzięcznie wspominać będą kierownitwo państwo Ewę i Adama oraz wspaniałą, wrażliwą publiczność.

W dniach 23 – 24 listopada 2013 roku Teatr Prób Miniatura Im. Jerzego Szaniwskiego przedstawił widowisko „Koniec i Początek” oparte na życiu i twórczości Wisławy Szymborskiej. Prapremiera światowa widowiska oraz kolejny spektakl przedstawione zostały w Clayton Community Centre Theatrettee- 9—15 Cooke Street – Clayton (Melbourne).

Autorem scenariusza i reżyserem jest Stefan Mrowiński. Szegółowo przemyślana choreografia , spontaniczna , pełna ekspresji gra aktorów pozwoliła widzom przeżyć spektakl w atmosferze pełnej powagi i zadumy. Tytuł widowiska „Koniec i Początek „ wskazuje odwrotny kierunek wehikułu odbioru dlatego też wprowadza widza w atmosferę związaną ze śmiercią Wisławy Szymborskiej. Poetka zmarła 1 lutego 2012 roku w Krakowie. Akcja rozpoczyna się na ulicy Kanoniczej z pięknym widokiem na Wawel i ukazuje grupę przechodniów prowadzącą dyskusję o życiu poetki. Padają .słowa zarzutu ,że była komunistką,ale wśród tłumu są także obrońcy. We wspaniale odegranej scenie na ulicy wzięli udział wszyscy Aktorzy Teatru. Zamierzenie Reżysera jest bardzo celowe . Już w pierwszej scenie uwypukla ideę przedstawienia.; „ Wisława Szymborska przez całe swoje życie ukrywała przed światem Swój osobisty dramat, który nosiła w sobie przez przeszło pół wieku”/ S. Mrowiński/

Jakim zatem była człowiekim?

Druga odsłona wprowadza widza w nastój szczególny. Krystyna Mrozik odtwarza atmosferę znaczącego wydarzenia w zyciu Poetki . Emanują i zakłopotanie i poczucie dystansu do wydarzenia , którym było przyznanie Nagrody Nobla. Wisława Szymborska siedzi cicha i skupiona przy swoim stoliku , kiedy otrzymuje wiadomość że Akademia Szwedzka honoruje Ją Literacką Nagrodą Nobla (jest 3 października 1996 rok). Po niedługiej chwili tłum dziennikarzy usiłuje nawiązać kontakt z Wisławą Szymborską. Jak przed nimi uciec? gdzie się ukryć? Za zimno w ukochanych górach . W tym momencie słyszymy archiwalne nagranie rozmowy Poetki z Czesławem Miłoszem. Jak ukryć się przed sławą , blaskiem i całym tym splendorem?

No i właśnie taka jest Wisława Szymborska.

Życie Szymborskiej cofa się do Jej dojrzałego wieku. W roli Dojrzałej Szymborskiej z tego okresu widzimy Elżbietę Romanowską. Sposób interpretacji Aktorki jest bardzo przekonywujący, co wzmacnia ekspresyjnie retrospektywne sytuacje z tego okresu życia Poetki. „Wierzyłam ze idzie nowe, lepsze ,szczęśliwsze. Jak mogłam nie wierzyć . Miałam tylko dwadzieścia dwa lata!!! „

Znowu cofamy się głębiej w życie Poetki. Tym razem jako młoda dziewczyna wbiega do redakcji tygodnika „Po Prostu”. W tej roli Maria Bukowska. Jej promienna twarz , uśmiech i sposób poruszania się zwracają uwage redaktora pisma –Adama Włodka . Rolę te odtwarza Michał Kempisty. Jego kreacja aktorska jest znakomita. Świetnie oddaje postać żarliwego komunisty. Młoda Wisełka wpada Mu w oko. Nie jest wprawdzie zachwycony utworami ,ale zgadza się na wydrukowanie jednego z nich p.t. „Szukam słowa”. Ten początek znajomości prowadzi później do małżeństwa, które trwało sześć lat. Na scenie pojawiają się Szymborska Dojrzała , Młoda Szymborska oraz Dojrzały Adam Włodek. Role tę odtworzył Jerzy Krysiak z ogromna siłą ekspresji.

Mówi On –„Szybciej przejrzałem ja żarliwy komunista od politycznie bezradnej Wisełki- ona mi wierzyła , kochała mnie ,została moja żoną.” Zycie w realiżmie socjalistycznym coraz bardziej utwierdza pełną wiary w ideologię systemu poetkę, że jest po właściwej stronie.

Wieść o śmierci Stalina (1953 rok) sprawia ,że Młoda Szymborska żegna go wierszem „Ten dzień”(cytat; Oto partia – ludzkości wzrok- Oto partia– siła ludów i sumienie”) Aktorka w tej scenie zrzuca z siebie wszystkie symbole komunizmu (czerwony beret i czerwony krawat) i ukazuje tragizm przeobrażania młodej poetki. ”Ja wtedy wierzyłam ,mówi ,że komunizm to zbawienie dla Polski i ludzkości’

Aktorstwo Marii Bukowskiej jest tak wspaniałe ,że publiczność zamiera wprost z wrażenia ,nagradza Ją oklaskami nawet w momencie wygłaszania wiersza na cześć Stalina. Spektakl ukazuje również inne bardzo ważne okresy życia Wisławy Szymborskiej. Przeżywa długoletnią i bardzo szczęśliwą miłość z Kornelem Filipowiczem. Andrzej Dorecki jest Kornelem na scenie.

Życzliwość ,kultura i ciepło oddają charaker postaci.

Przez całe przedstawienie przewija się postać Kronikarza Krakowskiego świetnie zagrana przez Tomasza Romanowskiego. Nie możemy również pominąć doskonałych scen z Dziennikarzami. Tutaj świetni: Jolanta Supel, Jerzy Krysiak ,Michał Kempisty i Tomasz Romanowski . Na uwagę zasługują też sceny , w których biorą udział trzy doskonałe aktorki – Marzena Solnicka, Urszula Ryniuk. Anna Syrek, która również urzekła grą na wiolonczeli. Grażyna Krajewska przypominała do złudzenia Hankę Ordonównę w piosence „Miłość ci wszystko wybaczy”.

Zbigniew Slifierz w roli Aktywnego Fotografa oraz aktywna obecność maleńkiej Emilki Syrek uwydatniły klimat spektaklu. Wymowy i charakteru całemu widowisku dodały efekty świetlne ,zdjęciowe i dżwiekowe nad którymi pracował Mirosław Kuszner. Jestem przekonana ,że wspaniale zrealizowane Widowisko przez Autora i Reżysera /Stefana Mrowińskiego/ oraz wszystkich Aktorów i całej Ekipy Technicznej zapadnie głęboko w pamięć Widzów i stanie się własnością wszystkich, którzy je widzieli i zobaczą. Myślę,że przekazanie Państwu moich wrażeń i odczućstanie się odpowiedzią na pytanie „DLACZEGO WISŁAWA SZYMBORSKA”

Barbara Dudkowska

Zdjęcia: Zbigniew Slifierz

W niedzielę 21-go Października bieżącego roku w Domu Polskim” Syrena” w Rowville Aktorzy Teatru Prób „Miniatura” im. Jerzego Szaniawskiego zaprezentowali spektakl słowno – muzyczny „Droga do niepodległości”.

Reżyser spektaklu – Elżbieta Romanowska uzasadniła wybór tematu w sposób niezwykle ekspresyjny, podkreślając, że ”Niepodległość nie została naszemu narodowi dana z łaski. Polacy walczyli o wolność Ojczyzny od chwili jej utraty”. Jak mówi Reżyser, walczono o Polskę z bronią w ręku, walczono słowem, walczono muzyką i malarstwem, ale najcenniejszym jest fakt, że Polacy w dziejach swych postawą NIE!!! – (wyrażamy sprzeciw) walczyli o zachowanie tożsamości narodowej, o zachowanie języka, o zachowanie kultury polskiej, o utrzymanie ziemi polskiej. „I to jest właśnie cel, dla którego prezentujemy nasz spektakl” - powiedziała Reżyser. Wykonawcy programu: - aktorzy teatru Prób Miniatura: Elżbieta Romanowska, Jolanta Supel, Zofia Romanowska, Marzena Solnicka, Sammer Andrzej Dorecki, Michał Kempisty, Tomasz Romanowski, oraz występujący gościnnie Sammer Bartczak, Stanisław Jakubicki i Tomasz Bartczak (opracowanie muzyczne), zaprezentowali temat eksponując siłę emocjonalną poezji i muzyki. Chronologia faktów historycznych i klimat towarzyszący im odzwierciedlony został poprzez recytację utworów poetyckich i śpiew piosenek, które mówiły o naszych losach narodowych, zarówno bohaterskich jak i tych, które przyczyniały się do upadku kraju.

Narrator (reżyser spektaklu) wyjaśnia, dlaczego Polska straciła niepodległość, choć do połowy siedemnastego wieku była jednym z najbardziej znaczących krajów w Europie. Walki o tron elekcyjny, liberum veto, wolność szlachecka zmieniona w swawolę, tron bez władzy, skarb bez pieniędzy... No cóż, mówi Ignacy Krasicki „Wdzięczna miłości kochanej szklenice, ... byle cię można znaleźć, byle kupić, nie żal skosztować, nie żal się i upić...” (recytował Michał Kempisty).

Błogość i sarmatyzm doprowadziły do pierwszego rozbioru Polski (1772 rok), jednak żarliwi patrioci zdołali wprowadzić wiele reform, aby ratować Ojczyznę. Uchwalona konstytucja 3-go Maja 1791 roku - pierwsza w Europie, druga na świecie, miała na celu zreformować Polskę „naród z królem, król z narodem Odrodzenia ziścił sen... Wzruszającym akcentem była intonacja pieśni w wykonaniu Stanisława Jakubickiego „Witaj Majowa Jutrzenko, świeć naszej polskiej krainie – uczcimy ciebie piosenką, która w całej Polsce słynie.”

Narrator prowadzi nas do dalszych wydarzeń przypominając tragiczne fakty związane z Targowicą – „Stargowali Polskę i tę wolność bratnią, zagasili nad Ojczyzną gwiazdę jej ostatnią”. Ale w 1794 roku Tadeusz Kościuszko zwołał Insurekcję - słyszymy piękne słowa Przysięgi Tadeusza Kościuszki - Tomasz Romanowski recytuje dla nas – „Przysięgam w obliczu Boga całemu narodowi polskiemu, że powierzonej mi władzy na niczyj prywatny ucisk nie użyję... Tak mi dopomóż Panie Boże” – „A mówił te słowa w tak ogromnej ciszy, zdało się, że Pan Bóg tę przysięgę słyszy... Zapłakał, zaszlochał naród dookoła, a Wódz - wstrząsnął krakuską u czoła‘’... Niestety mimo wspaniałego zwycięstwa pod Racławicami, powstanie upadło, a ranny Kościuszko został wzięty do carskiej niewoli pod Maciejowicami. Aktorzy prowadzą nas do czasów studwudziestoletniej niewoli, słyszymy ze sceny piękne teksty poetyckie. I tak przytoczony wiersz Adama Asnyka:

„Póki w narodzie myśl swobody żyje... - to ani łańcuch – ani go żadna przemoc nie zabije i w moc dziejowej hańby nie zawlecze ...”. Potwierdzeniem myśli powiedzianych przez Adama Asnyka jest historia okresu Romantyzmu, okresu walk Polaków u boku Napoleona. Jesteśmy wprowadzeni w klimat historii Legionów Dąbrowskiego, słyszymy fragmenty utworów Adama Mickiewicza recytowane przez naszych aktorów. „Opuszczali Rodziców i ziemię kochaną i dobra, które na skarb carski zabierano... po wielu latach pierwszy raz miała rodzina wieść o życiu, o chwale i o śmierci syna...” I wreszcie zawitał Dąbrowski generał: „O roku ów, kto cię widział w naszym kraju...” woła Marzena Solnicka. „Urodzony w niewoli (mówi o sobie Adam Mickiewicz), okuty w powiciu – ja jedną tylko taką wiosnę miałem w życiu.” „Powstań Polsko, skrusz kajdany – dziś twój tryumf albo zgon”. Wspaniała recytacja powyższych tekstów ilustruje potęgę słowa mówionego do Polaków, ukazuje nam siłę twórców literatury w owych dziejach, kiedy nieustannie mówiono wrogom „Nie!”. Prowadzeni jesteśmy przez następne karty historii – okres powstań narodowych, dających tragiczne obrazy bohaterstwa, bo poezja wskrzeszała ducha narodu. Testament zostawiony przez Juliusza Słowackiego (recytuje Zosia Romanowska) - „Lecz zaklinam, niech żywi nie tracą nadziei i przed narodem niosą oświaty kaganiec - a kiedy trzeba na śmierć idą po kolei - jak kamienie przez Boga rzucane na szaniec” był pochodnią dla następnych pokoleń. Oświaty kaganiec rozwinął ducha tożsamości narodowej - ducha walki o polskość. Najmłodsza aktorka – Sammer Bartczak wycisnęła łzy z oczu, przypominając wiersz Marii Konopnickiej o dzieciach z Wrześni- „Za ten pacierz we własnej mowie, co ją zdali nam ojcowie, co go nas uczyły matki - Prusak męczy polskie dzieci”.

Droga do niepodległości na przełomie wieku 19-go i 20-go miała wiele imion, jednym z nich była walka o utrzymanie polskiej ziemi w rękach Polaków. Znaczącą rolę odegrali poeci i pisarze tego okresu. Nasi aktorzy przypomnieli nam utwory Marii Konopnickiej. Jolanta Supel recytowała jej wiersz „Chodziły tu Niemce, chodziły odmieńce „Sprzedaj chłopie rolę, będziesz miał czerwieńce...”. Schowaj swe czerwieńce i białe talary, kto przedaje ziemię, nie naszej ten wiary. I niezapomnianym akcentem tej części spektaklu był wspólny śpiew pieśni „Rota”, której autorem jest także Maria Konopnicka. Silne wzruszenia podtrzymane zostały poprzez recytację wiersza „A jednak” (Jola Supel).

„Można nam zabrać język i mienie...przeszłości zniszczyć pamiątki, można nam wydrzeć ziemię, dostatek... wyrwać serca ostatek... a jednak nadzieja zostanie”. Słowa nieznanego autora były najbardziej zasadnym celem do kontynuowania dalszej walki Aktorzy otwarli przed nami nowy obraz naszych dziejów - historię Pierwszej Wojny Światowej - „Dwaj zaborcy po jednej stronie frontu, trzeci po drugiej. Gdzie sie trzech kłóci – tam czwarty korzysta (słowa narratora). Te szanse dojrzał Józef Piłsudski – postanowił stworzyć wojsko polskie, powołał Pierwszą Kampanię Kadrową. Ze sceny płynie gromki śpiew (solo -Staszek Jakubicki) - „Pierwsza Kadrowa na wojenkę rusza” obalając w okolicach Michałowic rosyjskie słupy graniczne, ale droga do Warszawy jeszcze daleka, na ten czas żołnierze zatrzymali się w Krakowie i tu Józef Piłsudski stworzył polskie legiony – 117 lat wcześniej legiony polskie stworzył gen. Dąbrowski.

Ponownie słyszymy gromki śpiew naszch panów – „Legiony to żołnierska nuta... My pierwsza brygada... Rzuciliśmy swój życia los na stos, na stos”.

Sam Wódz, Józef Piłsudski przemawia do żołnierzy. Jest rok1915 - „Żołnierze! poszliście za moim rozkazem bez wahania, bez chwili namysłu... wyrobił się z nas ten typ żołnierza, jakiego nie znała dotąd Polska. Z młodego chłopaka wyrabia się szybko spokojny, równy, stary żołnierz... mogę dzisiaj z większym spokojem zawołać: Idźcie, czynem wojennym budzić Polskę do zmartwychwstania”. Był to rozkaz na pierwszą rocznicę wojny, wydany przez Wodza w Ożarowie pod Lubartowem - 5 sierpnia 1915 rok.

Poeta – Kazimierz Wierzyński w wierszu „Rok 1914” (recytuje Andrzej Dorecki) mówi – „Wymodlili ją wreszci poeci prorocy i z niewoli jak z torby wyjęli pielgrzymiej, ... Czy to pali się serce, czy to świt się dymi... Teraz prosto przed siebie, prosto wzdłuż tej miedzy... wymodlili ją wreszcie – pomyślcie Koledzy!... ach, wojenko, wojenko, cóżeś ty za pani.” Tuż po recytacji słyszymy piosenkę w wykonaniu Staszka wraz z chórem męskim - „Wojenko, wojenko...”.

Słowa Narratora budzą refleksję, że droga do upragnionej niepodległości odzyskanej w dniu 11-go listopada 1918 roku była bardzo znojna, naznaczona krwią i blizną. „Po123 latach niebytu Polska odrodziła się, a przed Polakami stanęło zadanie scalenia trzech odrębnych systemów prawnych w jednolite państwo i stworzenie jednego narodu z ludzi żyjących od pięciu pokoleń w trzech różnych państwach”. „Katechizm polskiego dziecka” (recytują Grażyna i Olek Krajewski) jest uwieńczeniem refleksji pozostawionych w naszych sercach, a Olek otrzymuje owacje od widowni.

Dziękujemy Aktorom, Dziękujemy Reżyserowi za najciekawiej przedstawione karty historii o losach naszej Ojczyzny. Siła ekspresji płynąca ze sceny tworzyła atmosferę hołdu dla Bohaterów Tamtych Dni. Żegnaliśmy Wykonawców programu z uczuciem wdzięczności, że wyeksponowali tak pięknie potęgę poezji i piosenki w kształtowaniu naszej postawy narodowej.

W drugiej części prezentowanego programu obejrzeliśmy niezwykle ciekawy film, poświęcony działaniu jednego człowieka, którego praca uwieńczyła starania pięciu pokoleń naszych rodaków - Józefa Piłsudskiego. Film, realizowany głównie w Polsce przy współpracy świetnie mówiącej po polsku żony Japonki, ukazuje ogrom trudu podjętego przez Wodza i Jego pasję w drodze do upragnionego celu. Film ten uzyskał szereg nagród na prestiżowych festiwalach. Jesteśmy wdzięczni panu Andrzejowi Siedleckiemu za udostępnienie nam Jego dzieła.

Barbara Dudkowska

Na scenie Domu Polskiego w Rowville Teatr Prób Miniatura im. Jerzego Szaniawskiego przedstawił 14 czerwca komedię w jednym akcie p.t. „Wigilia”. Była to premiera sztuki, która powstała na kanwie słuchowiska radiowego Małgorzaty Chaładus p.t. „Talerz”. Nadał jej trójwymiarową przestrzeń, adaptując na scenę, dyrektor artystyczny i reżyser Miniatury Stefan Mrowiński. On też spektakl reżyserował. Dla obecnych widzów była to okazja do relaksu, ciepłego uśmiechu a nawet serdecznego śmiechu.

Troje aktorów: Zosia Romanowska, Jola Supel i Tomek Romanowski wspaniale przedstawili charaktery postaci tej żartobliwej opowieści o tym, co może się zdarzyć, gdy w wigilijny wieczór rzeczywiście zapuka do drzwi nieoczekiwany gość, a tradycyjne dodatkowe nakrycie doczeka się swojego „wędrowca”.

Zosia Romanowska wcieliła się w zwariowaną Malinę. Jej żywiołowy temperament podkreślało czerwone ubranie. Nawet swój akcent wykorzystała do kreacji postaci. Nawiasem mówiąc był to jej błyskotliwy debiut.

Jola, znana z wielu produkcji „Miniatury”, tym razem świetnie zagrała panią domu, osobę trzeźwo stąpającą po ziemi, stwarzającą pozory szorstkości, jednak w gruncie rzeczy bardzo wrażliwą i życzliwą.

Tomek, do którego przylgnął przydomek Kronikarz Krakowa (jego rola w sztuce „Koniec i początek”, zagrał dynamicznie pana domu, trochę ironicznego, trochę prześmiewcę. Także świetna kreacja.

Oglądając ich popisy aktorskie miałam wrażenie, że sami się na tej scenie dobrze bawią.

Spektakl bardzo się podobał, co nie dziwi, gdyż rozrywka lekka, łatwa i przyjemna może mieć powodzenie u publiczności. Istnieje zapotrzebowanie na zabawną komedię o nas samych, polegającą na podglądaniu życia. Były jednak głosy, że spektakl był za krótki. Padł nawet pomysł, by reżyser dopisał dalszy ciąg. Dlatego serdecznie zapraszam wszystkich „niedobawionych” na ponowne wystawienie „Wigilii” w Domu Polskim „Syrena” w niedzielę 28 czerwca na godz. 18:00.

Sztuka „Wigilia” jest zgłoszona do udziału w festiwalu PolArt. Jest ona także jak iskrząca świeczka na torcie urodzinowym. W tym roku Teatr Prób „Miniatura” im. Jerzego Szaniawskiego będzie obchodził pięciolecie swego istnienia. Pięknie, że premiera jubileuszowego spektaklu odbyła się w „Syrenie”. Tu się teatr narodził i tu, dzięki uprzejmości i dobrej woli kierownictwa Domu Polskiego, znalazł po latach swój dom.

Hanna Nagórska

10 listopada 2019 r o godz. 12:30 aktorzy Teatru Prób Miniatura im. Jerzego Szaniawskiego wystąpili w Sanktuarium Miłosierdzia Bożego w Keysborough ze spektaklem „Śmiech przez łzy, czyli z czego śmiali się Polacy przez ostatnie 100 lat”.Reżyser – Elżbieta Romanowska, uzasadniając wybór tematyki, powiedziała: „W ubiegłym roku, na całym świecie gdziekolwiek żyją Polacy, świętowano stulecie odzyskania niepodległości przez naszą ojczyznę. Odbywały się wielkie akademie i małe wieczorynki. Recytowano wiersze, śpiewano pieśni patriotyczne, ale chyba nikt nie pomyślał o tym, żeby pokazać, z czego Polacy śmieli się przez ostatnie 100 lat. I nasz teatr postanowił wypełnić tę lukę. Śmiech bywał gorzki, śmiano się, żeby nie płakać”.

- „Bo ten zwycięży, kto się śmieje,
Rozpacz to dzisiaj okropny grzech.
Dla tych, co zawsze mieli nadzieję
Brzmi twój przekorny, zwycięski śmiech.”

W tym oto tonie autorki scenariusza, Elżbieta Romanowska i Jolanta Supel opracowały spektakl pokazujący:

• Atmosferę lat Polski międzywojennej (1918 – 1939)
• Nastrój w czasie wojny (1939 – 1945)
• Okres PRL-u (1945 – 1989)
• Czasy III Rzeczypospolitej

Jako materiał twórczy dla scenariusza służyły utwory wybitnych klasyków literatury stulecia: Boya-Żeleńskiego, Stanisława Wiecha, Juliana Tuwima, Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego, Sławomira Mrożka, oraz twórczość autorów nieznanych, które powstawały pod wpływem sytuacji kreowanych w danym okresie przez życie.

I tak, po wdzięcznym powitaniu publiczności: „Najdroższa publiczności, miejmy radość z wolności, niechaj brawa zabrzmią echem, wyraźcie swą wdzięczność śmiechem. Scena się kręci wokoło, niechaj będzie nam wesoło, ujrzyjmy kawał nieba, tego nam wszystkim potrzeba!” reżyser wprowadza nas w atmosferę okresu międzywojennego. Obfitował on w kulturę wodewilu, tańca, piosenki. Do dziś przetrwały słynne przeboje „Już taki jestem zimny drań” i „Tylko we Lwowie”, wyśpiewane znakomicie przez Stanisława Jakubickiego. Z kolei Andrzej Dorecki, z właściwą sobie swobodą, opowiada o problemach dnia codziennego w „Lamencie radcy” i „To jest moje życie”.

Satyra lat 1918-1939 dotykała nie tylko spraw błahych, stąd prezentacja przez Elżbietę Romanowską wiersza K.I. Gałczyńskiego „Skumbrie w tomacie”. Autora martwi chaos jaki panuje w budującym się kraju. Ale chęć zabawy i rozrywki dominowała. Słynne przeboje królują do dziś, tak jak „Ta mała piła dziś i jest wstawiona”.

„Bo ten zwycięży, kto się śmieje”. Polacy śmieli się nawet z łapanek

Zosia Romanowska, otoczona przez grono panów, brawurowo tańczy i śpiewa „Ta mała piła dziś. Aż tu nagle alarm!!! 1 września 1939 – Niemcy napadli na Polskę. Aktorzy biegają bezładnie po scenie, starają się z niej uciec. Jest to świetny zamysł reżysera, w takiej bowiem sytuacji znaleźli się Polacy, zaskoczeni napaścią Niemców na nasz kraj. Na scenie słyszymy słowa wiersza „Alarm” Antoniego Słonimskiego w wykonaniu Tomasza Bartczaka. Niestety, tego alarmu nikt nie odwołał.

I tą oto sceną zostaliśmy wprowadzeni w czas wojny. Jego tragizm wyśpiewały Grażyna Krajewska i Sammer Bartczak – najmłodsza aktorka zespołu. „Lecą bomby z nieba, brak jest ludziom chleby, nie tylko od bomby, umrzeć z głodu trzeba...”

Mimo rozpaczy spowodowanej sytuacją Polacy bronili się uśmiechem, drwiną. Wiersz Tadeusza Hollendra „Uśmiech Warszawa”, recytowany przez Elżbietę Romanowską, jest wyrazem kontynuacji spektaklu „Wbrew szubienicom, mordom i krzyżom, wielka Warszawa, polski Paryżu, śmiech w twych ruinach kwitnie jak kwiat. Bo ten zwycięży, kto się śmieje, dla tych co zawsze mieli nadzieję...”

Kolejna sytuacja sceniczna przenosi widza do okupowanej Warszawy. Aktorzy rozbawieni prezentują humoreskę Stanisława Wiecheckiego „Handel żółwiami”. Bowiem, mimo grozy dnia codziennego, dramaty życia inspirowały Polaków do drwin, uczyły poczucia humoru i sztuki przetrwania za wszelką cenę. Autorki scenariusza konsekwentnie realizują swój pomysł, utrzymując klimat spektaklu w atmosferze humoru i satyry. Słyszymy wiele dowcipów (udział bierze cały zespół) i piosenek popularnych w czasie okupacji, takich jak „Siekiera, motyka” i „Teraz jest wojna” śpiewanych przez Stanisława Jakubickiego. Z tej drugiej, razem z Grażyną Krajewską, zrobili przezabawną scenkę. A publiczność śpiewała razem z nimi.

Nie zapomniano też o innych sprawach bardzo ważnych dla tych czasów – sytuacji Żydów, o walce Podziemia, o bohaterstwie Armii Krajowej. Wiersz „Paszporty” Władysława Szengla (rec. Andrzej Dorecki), zapisał się w kartach historii Polski. Obywatele legitymujący się paszportami państw neutralnych, nie podlegali przepisom okupacyjnym i byli umieszczani w obozach dla internowanych cudzoziemców we Francji i w Niemczech), gdzie przebywali pod opieką Czerwonego Krzyża. Więc o paszporty te starali się Żydzi, mimo wysokich kosztów. Bardzo popularnym celem była Ameryka Południowa, stąd wiersz mówi:

„Chciałbym mieć paszport Paragwaju,
Mieć Costa Rica, Urugwaj,
Po to, by mieszkać spokojnie w Warszawie,
Bo to jest najpiękniejszy kraj!”

Wiersz mówi zatem o złudnej nadziei, że możliwym jest kupienie przepustki do życia. Bardzo złudnej, bo posiadacze paszportów też trafiali do obozów koncentracyjnych. Hołd bohaterskiej walce Podziemia oddano kończąc tę część spektaklu odśpiewaniem piosenki batalionu AK Parasol „Pałacyk Michla”.

Prezentacja czasów Polski powojennej dała widzom niemało refleksji – od humoru po zadumę. Świetna kreacja ról, doskonale teksty były eksponowane z humorem. Bawiły i uczyły.Był to szczególny okres w dziejach naszego kraju. Po zakończeniu wojny, na mocy układu w Jałcie zostaliśmy sprzedani Sowietom, którzy z całą gorliwością wdrażali komunizm w Polsce. Typową postacią z tamtych czasów była kadrowa, w którą wcieliła się Jolanta Supel. W monologu „Sekciara”, przedstawionego w formie rozmowy telefonicznej, prezentuje sposób myślenia i działania typowy dla ówczesnych urzędników: „Wiecie towarzyszu, specjalnych zastrzeżeń do niej nie mam, ale mnie wystarczy spojrzeć, żeby wiedzieć, kto się do nas nadaje, a kto nie. Miała wyraźnie złe pochodzenie”. Była to scena ukazująca metody segregowania ludzi na przyjaciół i wrogów nowego systemu. Te smutne czasy były okresem t.zw. przebudowy społeczeństwa; idee socjalizmu miały być wzorcem dla życia. Poznajemy młodą dziewczynę z t.zw. „dobrego domu”, która, przejętą ideą nowych czasów, postanawia zostać traktorzystką. Rzeczywiście przejętą, czy idącą po prostu za modą? „A to będzie tak na czasie i tak pięknie! Jak Kupściowa to zobaczy, zaraz pęknie.” Skąd my taką postępową młodzież znamy? Jak mówi: „Grunt, że ma się ten kręgosłup ideowy!” A wszystkiemu przysłuchuje się starszy pan (Stanisław Jakubicki), który od czasu do czasu usiłuje w tę paplaninę wrzucić jakieś słowo zdrowego rozsądku. I na koniec, dla kontrastu intonuje piosenkę „Wio koniku” i porywa widownię do wspólnego śpiewu. Zabawa na 102. Ale informacja dla reżysera: nie tak łatwo przełamać w społeczeństwie istniejące normy moralne i kulturowe!

Dalsza lekcja i porcja humoru pokazana została w monologu Sławomira Mrożka „Winda”. Mirosław Kowalczyk, bawiąc widownię, opowiada o brzmiącej surrealistycznie, ale typowej dla owych lat sytuacji: wodzowie (prezes itp.) nie mieli tęgich głów, ale posiadali władzę, stąd bezsens ich pracy. Za efekty swoich błędów nie ponosili konsekwencji. I tak pan prezes, bohater historii o windzie, w aureoli chwały sam podróżował windą zainstalowaną w parterowym budynku. Doskonałą porcją humoru i oczywiście satyry był dialog „Hobbyści” z repertuaru kabaretu Dudek. Dialog oparty jest na rozmowie o problemach mieszkaniowych. Pani poszukuje pana, ogłasza ofertę towarzyską. Zjawia się pan (doskonały w tej roli Andrzej Suplewski) i toczy się rozmowa o mieszkaniach, że one wprawdzie nie nadają się do mieszkania, natomiast mogą służyć jako hobby. Ale konkluzją rzekomo zabawnej rozmowy jest stwierdzenie bohatera. Zapytany, jakie ma hobby odpowiedział: „A takie jak wszyscy, proszę pani – zjeść raz na dzień coś ciepłego i żeby starczyło do pierwszego”.

Podsumowanie lat komunistycznych i problemów w nich zawartych poznajemy przez prezentowane dowcipy, np.:
W PRLu ekonomiści dzielą się na pesymistów i optymistów. Ci pierwsi twierdzą, że już gorzej być nie może, ci drudzy, że i owszem.
- Kiedy wreszcie zlikwidujemy w socjaliźmie alkoholizm?
- Tego nie wiem, ale uczyniliśmy już pierwszy krok: zlikwidowaliśmy zagrychę.

Czasy postkomunistyczne i ich problemy poznajemy we współczesnych scenkach i monologach. Świetną zabawę stworzyli Andrzej Dorecki i Mirek Kowalczyk w scence „Misja”, będącej rozmową obywatela Izraela, pochodzącego z Radomyśla i agentem UOPu (Urząd Ochrony Państwa) wysłanego do Izraela z misją puszczenia w samych skarpetkach defraudanta, który przekręcił w Polsce kilka banków, a potem nawiał z forsą do Izraela. Ale jak tu puścić go w samych skarpetkach, kiedy w izraelskim klimacie on chodzi w sandałach na bosą nogę. W takcie dyskusji panowie dochodzą do wniosku, że Polska i Izrael to są kraje bliźniacze: • i my i wy mamy takie położenie geograficzne, że dookoła sami przyjaciele. • I my i wy jesteśmy narodem wybranym...Tylko nie bardzo wiadomo do czego. Itd. w tym stylu. Autor Ryszard Marek Groński. Warto posłuchać. A pointy w sprawie skarpetek nie będę zdradzała.

Chaos w gospodarce po likwidacji ustroju komunistycznego ukazany jest w humoresce „W banku”. Tematem jest, jak w owych czasach mógł wyglądać napad na bank. Wspaniały duet Zosi Romanowskiej jako kasjerki i Dariusza Mikołajewskiego jako bandyty. Autor Ryszard Marek Groński. I pointy znów nie będę zdradzała.

Z kolei „Ubezpieczenie roweru” (Ela Romanowska i Andrzej Suplewski), to świetna satyra ośmieszająca cwaniaczków usiłujących przechytrzyć biurokrację, która w każdym systemie utrudnia życie codzienne. I tak, rozbawieni doskonałą grą aktorów i świetnymi tekstami słuchaliśmy ze wzruszeniem słów pożegnania – piosenki „Niech no tylko zakwitną jabłonie” (słowa Jerzy Afanasjew, muzyka Janusz Hajdun): - Świat nie jest taki zły...
Niech no tylko zakwitną jabłonie,
To i milion z nieba kapnie...
Wszystkim manna pada z nieba
Ludzie mają co potrzeba...
I nocą zmęczeni śpiewają:
Świat nie jest taki zły...

Barbara Dudkowska

Koło Literackie Melbourne

W dniu 26 listopada 2017 wybrałam się z córką do Domu Polskiego Syrena w Melbourne, w którym Teatr Prób “Miniatura” im. Jerzego Szaniawskiego wystawił widowisko kabaretowe pt. “Uśmiechnij się 2”.

Były to prawie trzy godziny wspaniałego humoru zaczerpniętego z klasyki polskiego kabaretu, która jest tak bliska mojej generacji, ale rownież ponadczasowa, w bardzo profesjonalnym wykonaniu aktorów Teatru “Miniatura”: Marii Bukowskiej, Grażyny Krajewskiej, Elżbiety Romanowskiej, Zofii Romanowskiej, Jolanty Supel, Andrzeja Doreckiego, Michała Kempistego i Tomasza Romanowskiego. Do tego świetny duet muzyków – Marek Podstawek i Thibaut Favalessa – w znanych przebojach sprawili, że miałyśmy z córką prawdziwą ucztę duchową. I jeszcze pomysłowe dekoracje i rekwizyty oraz rewelacyjne kostiumy dopełnily wizualnie to wspaniałe widowisko.

Nie sposób wszystko opisać, gdyż zaskoczyło mnie bogactwo programu, ale chciałabym podkreślić trafność wybranych tekstów, połączonych muzyką i śpiewem.

Duże wrażenie zrobiły na mnie między innymi takie scenki jak: prześmieszna “W restauracji”, poprzedzona niezapomnianą piosenką Czesława Niemena “Pod papugami” i “ Z tajników techniki dentystycznej”, obydwie autorstwa Stefanii Grodzieńskiej. Następnie “Mistyka finansów” i “Ślusarz” Juliana Tuwima” oraz “Pralnia” i “Krawiec” z kabaretu “Dudek, a także “Kobieta u lekarza” Stanisława Tyma. I ta, ktòra rozbawiła mnie najbardziej, to “Fotografia” Stefanii Grodzieńskiej.

Na uwagę zasługują również scenki zbiorowe: prześmieszny “Horoskop na wesoło”, zaczerpnięty z magazynu “Wróżka” i bardzo stylowe, podane z prawdziwym akcentem żarty żydowskie, “Przy szabasowych świecach” Horacego Safrina, “Jak odsiadywać przyjaźń” Jerzego Witlina, “Co zrobić z mężem w czasie świąt” Stefanii Grodzieńskiej, czy “Dwa listy Ignacego do hrabiego” Krzysztofa Daukszewicza i “Rozwiedziona przed sądem” z repertuaru Hanki Bielickiej.

Pragnę dodać jeszcze kilka słów o muzyce i piosenkach. Muzyka została doskonale dobrana do wykonywanych tekstów, a piosenki przypomniały nam naszych znanych i lubianych artystów, Zbigniewa Wodeckiego i Wojciecha Młynarskiego, którzy niedawno odeszli. A także piosenki niezrównanej Agnieszki Osieckiej czy wzruszająca “ Pamiętajcie o ogrodach” Jonasza Kofty z wyraźnym przesłaniem dla emigrantów.

Z obserwacji i zasłyszanych opinii w czasie dwudziestominutowej przerwy, przekonałam się, jak bardzo tego typu widowiska są potrzebne, ponieważ przynoszą nie tylko serdeczny śmiech, pełny relaks, ale również wiele radości.

Pomimo, że sala wydawała się być pełna, miałam wrażenie, że powinno być dużo więcej widzów i bardzo szkoda, że tak się nie stało. Nie tylko dlatego, że naprawdę było warto, ale to co zobaczyłyśmy pozostanie na długo w naszej pamięci z nadzieją na ciąg dalszy. Dla twórcow tego kabaretu na ręce dyrektora artystycznego, pani Marii Bukowskiej, z którą miałam przyjemność rozmawiać po spektaklu, składam serdeczne gratulacje i podziękowanie za ogromną pracę włożoną w przygotowanie tak spektakularnego widowiska, które spotkało się nie tylko z moim, ale z całej publiczności gorącym aplauzem.

Zainteresowana, jak funkcjonuje Teatr “Miniatura” zadałam kilka pytań pani Marii Bukowskiej. W odpowiedzi dowiedziałam się, że jest to teatr społeczny działający w Melbourne. Cytuję: “Jesteśmy teatrem bezdomnym, bez stałego miejsca na próby i wystawianie spektakli. Cały dochód z przedstawień zaledwie pokrywa ich koszty, a niewielkie granty z polskiego konsulatu wystarczają (i to nie zawsze) na pokrycie wydatków wynajmowanych sal, obsługi technicznej, itp. Członkowie teatru pokrywają wiele wydatków z własnej kieszeni, jak np. transport, kostiumy, rekwizyty, itd., nie mając absolutnie żadnych osobistych dochodów.”

Ja i moja córka byłyśmy zaskoczone niską ceną biletòw. Moim zdaniem, żeby ten teatr mógł prężnie działać bez ogromnych trudności i niepotrzebnych stresów, potrzebni są sponsorzy, których wsparcie zapewni, że teatr będzie dalej istniał.

Serdecznie życzę tego Teatrowi Prób “Miniatura” pod kierownictwem pani Marii Bukowskiej, osobie o niespożytej energii i zaangażowaniu.

Emilia Zientalska, Polish Express